- نویسنده : نسیم سحر
- بازدید : 1302 مشاهده
- دسته بندی : قرآن , مفسران و قاریان ,
سيد عبد الحسين طيّب صاحب تفسير اطيب البيان
محل تولد: اصفهان
تاريخ تولد: 1312 ق
تاریخ وفات: -
استادان: آخوند زفرهاى ، شيخ علوى يزدى ، شيخ علوى يزدى ، آقا سيد مهدى درچهاى ، آخوند ملا عبد الکريم گزى ، مير محمد صادقى ، و ...
شاگردان:؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
معرفي تفسير:
مفسر بزرگوار، در شروع تفسير مباحثى در قالب ده گفتار درباره علوم قرآنى دارد:
گفتار اوّل در بيان فضيلت قرآن و وجوب تمسک به آن.
گفتار دوم در بيان عدم تحريف قرآن و توجيه اخبار تحريف.
گفتار سوّم در تفسير قرآن و روش مفسرين و کتب تفسيرى.
گفتار چهارم در اختلاف قرائت قرآن و تحقيق کلام در سياهى قرآن.
گفتار پنجم در فضيلت قرائت قرآن و حفظ و تعليم و تعلم آن. و ...
گفتار اوّل در بيان فضيلت قرآن و وجوب تمسک به آن.
گفتار دوم در بيان عدم تحريف قرآن و توجيه اخبار تحريف.
گفتار سوّم در تفسير قرآن و روش مفسرين و کتب تفسيرى.
گفتار چهارم در اختلاف قرائت قرآن و تحقيق کلام در سياهى قرآن.
گفتار پنجم در فضيلت قرائت قرآن و حفظ و تعليم و تعلم آن. و ...
تفسير اطيب البيان از لحاظ اينکه در استخدام واژگان، بعضا از واژههاى عربى استفاده مى کند و ابتدا و انتهاى همه سوره ها، خطبه هايى به زبان عربى دارد تقريبا به يک تفسير ملمع شبيه است، شبيه آنچه در تفسير کيوان قزوينى، از عباس کيوان قزوينى- منصور عليشاه و تفسير نفحات الرحمن از شيخ محمد نهاوندى مى بينيم.
ضمنا از اسم تفسير گرفته که« اطيب البيان فى تفسير القرآن» است، در جاى تفسير نيز از جملات عربى استفاده مى کند، چنان که در آخر جلد شش آمده است: تمت بعون اللّه و توفيقه سوره يونس يتلوها هود انشاء اللّه تعالى، بحوله و قوته بيد العبد الذليل الحقير السيد عبد الحسين المدعو بطيب.
ترجمه آيات در اين تفسير، صرف نظر از اشکالات خيلى جزئى، ترجمهاى عالمانه و محققانه و دقيق است، متأسفانه مرحوم آيت اللّه طيب، همه آيات را ترجمه نکردهاند و اگر همه آيات را ترجمه کرده بودند، مىتوانست خود ترجمه اى کامل بر قرآن باشد.
درباره ترجمه قرآن بايد اذعان کرد که آوردن کلماتى که با قرآن حکيم بتواند هماورى کند محال است زيرا تحدى قرآن هم به معنى است و هم به لفظ و بشر هرگز نمىتواند، مانند آن را بياورد. ترجمه تنها کوششى است براى فهم معانى آيات، که موفقيت در آن به هر حال نسبى است و از آنجا که کلام بشر خالى از اشتباه و غفلت و سهو نيست، ترجمههاى قرآن نيز خالى از اشکال نيست.
در مجموع، ترجمه مؤلف بسيار دقيق و محققانه است و بسيارى از اشتباهات مترجمين قرآن در آن وجود ندارد.
از خصوصيات بارز اين تفسير مقيد بودن مؤلف به دلالت لفظى آيات قرآن است و از مسائلى که منجر به تطبيق و تأويل مى گردد و محلى براى دخالت انگيزه ها و ذوقيات است جدا پرهيز دارد. مؤلف، با تسلطى که بر ادبيات عرب دارد کيفيت استعمال ها و دلالت هاى آن را خوب مى شناسد و در همه جا وضع لغوى و حدود دلالت و موازين لغت را مراعات مى کند، مؤلف مى گويد:
... و اگر خدا توفيق دهد و امام عصر مددى فرمايد تصميم دارم در اين تفسير آياتى را که ظاهر الدلاله است به همان ظاهر اکتفا نمايم و با رعايت اخبار وارده بر خلاف ظواهر و کلمات بزرگان از محققين و دانشمندان خبره فن، و اگر ظاهر الدلاله نباشد هرگاه خبر معتبرى در تفسير و تأويل و بيان آن يافتم آن خبر را متذکر شده و تشريح نمايم و هرگاه خبر معتبرى نيافتم علمش را به اهلش محول کنم، در صورت اخير اگر چيزى در بيان آيه گفته شود مجرد احتمال است و قصد به مراد و مقصود، منظور نيست.
روش تفسير :
تفسر گرانقدر، در تفسير آيات، به آيات ديگر نظر دارد و در مواردى از آيات قرآن بهره گرفته است از باب نمونه در آيه« و وصينا الإنسان بوالديه...»( لقمان، 31 / 14) مىگويد آيات و اخبار در فضيلت برّ و احسان به پدر و مادر و... دلالت دارد، سپس آيات مربوطه را براى تفسير مى آورد.همان، 10 / 422
به اختلاف قرائات توجهى ندارد و صريحا مى گويد: بنابر آنچه ذکر شد ادلّه مشهور بر اثبات حجيّت قرائات هفتگانه، هيچ قابل اعتماد نيست و تنها سياهى قرآن که از زمان نبى صلّى اللّه عليه و آله و سلم تا اين زمان به نحو تواتر به ما رسيده معتبر است و با شش دليل قاطع اختلاف قرائات را رد مى کند
به طور خلاصه طرز فکر مفسر بزرگوار، بر اساس اخبار صحيح و درک اعتقادى وى از اسلام مى باشد، چنانکه خود فرموده است:
مدرک اخبار اهل بيت نزد شيعه که حاوى اخبار است، کتب اربعه متقدمين: کافى، من لا يحضره الفقيه، تهذيب و استبصار و کتب اربعه متاخرين: وافى، بحار و مرآت العقول و ساير کتب اخبار.
مؤلف براى بيان و اثبات منظور خويش از تمامى اخبار و احاديث اهل بيت عليهم السّلام استفاده مى کند و به جرأت مىتوان گفت اين تفسير، تنها براساس اخبار و احاديث منقوله از اهل بيت عليهم السّلام نهاده شده است. از سلسله روايات و رجال آن زياد ياد نمى کند ولى همه را از طريقى مى گيرد که رجال آن مورد اعتماد شيعه اند.
مؤلف به مسايل اخلاقى توجه فراوانى دارد و به هر بهانهاى آنها را طرح مى کند و بعضا احساس مى شود که از کتاب تفسير خارج شده و به يک کتاب اخلاقى نزديکتر است. در موارد زيادى، واقعا بجا و مناسب و گاه گاهى هم سخن به درازا کشيده شده که جاى آن در تفسير نيست و بايد در کتب اخلاقى بررسى شود. براى مثال در تفسير آيه:« و الذين آمنوا و ما يخدعون إلا أنفسهم و ما يشعرون»( بقره، 2 / 9) بعد از آنکه معنى مخادعه و دفع اشکالات بر آيه و مراتب مخادعه را مطرح مى کند، مى گويد: که اين منافقان با مؤمنان نيز مخادعه مى کنند و مخادعه با مؤمنين اينست که در ظاهر ابراز برادرى و همکارى و مساعدت و دوستى و محبت مى نمايند ولى در باطن در مقام ايذاء و ظلم و... با آنها بر مى آيند.
آثار مفسر: تفسير اطيب البيان
نسیم سحر دات آی آر
تعجیل در ظهور آقا امام زمان عج صلوات
